مقایسه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کمپوست معمولی و ورمی کمپوست (vermicompost)

گونه های خاصی از کرمهای سطحی زی  موسوم به کرمهای کمپوستر قادر به تولید (کود) کمپوست بسیار مرغوبی به نام ورمی کمپوست می باشند. در این تحقیق از کرم کمپوستر گونه eisenia fetida استفاده گردید. ابتدا تعداد کافی از کرم مذکور پرورش داده شد. طرح آزمایشی به کار رفته یک طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با 4 تکرارانتخاب شد. در این پژوهش درصدهای متفاوت اختلاط مواد آلی (فاکتور مواد)  شامل: 1-(a )، 60 درصد  کود گاوی و 40 درصد  بقایای  گیاهی،  2-(b)، 50 درصد کود گاوی و 50 درصد  بقایای  گیاهی،  3–(c)، 40 درصد کود گاوی و 60 درصد بقایای گیاهی ونیز (فاکتور کرم) شامل:1-(w1)، تیمار کرم، 2-(w0)، عدم وجود کرم، شاهد مورد تحقیق قرار گرفت. طرح در اتاق رشد  گروه مهندسی علوم خاک  به مدت 5 ماه به اجرا در آمد. در واقع نیمی از تیمارهای آزمایشی به سمت تشکیل ورمی کمپوست ونیم دیگر به سمت تولید کمپوست معمولی پیش رفت.  نتایج حاصله نشان می دهد که در فاکتور کرم،  اثر تیمار w1 ( تولید  ورمی کمپوست) بر روی تمامی صفات اندازه گیری شده (20 صفت)، به جز میزان zn و ec  در سطح 1 درصد معنی دار شده ولذا  ورمی کمپوست حاصله نسبت به کمپوست معمولی( تولید شده از مواد اولیه یکسان) از برتری  معنی داری برخودار می باشد. البته اثر تیمار w0 (تولید کمپوست معمولی)  از نظر میزانcu، یونهایk,na و وزن مخصوص حقیقی(pd ) نسبت به تیمارw1 ارجحیت دارد. به علاوه  تیمار  a(60 درصد  کود گاوی و 40 درصد  بقایای  گیاهی) در 13 صفت (65 درصد صفات) اندازه گیری شده در مقام اول واقع شده و تیمار b (50 درصد کود گاوی و 50 درصد  بقایای  گیاهی)  نیز در 7 صفت (35 درصد) در مقام دوم قرار دارد. همینطور تیمار w1 در 14 صفت اندازه گیری شده (70 درصد)  و تیمار   w0در6 صفت از  مجموع  20  صفت  مورد ارزیابی ( 30 درصد صفات )به ترتیب در مقام های اول و دوم قرار گرفتند. بطور کلی کود ( ورمی کمپوست) حاصل از تیمارw1a ( حاصل اختلاط 60 درصد کود گاوی و 40 درصد بقا یای گیاهی، در حضور کرم کمپوستر  eisenia fetida )  مرغوب ترین نوع کمپوست تولید شده شناخته شد.